CYNK I SELEN A UKŁAD ODPORNOŚCIOWY

Spośród wszystkich związków, które budują ludzki organizm istnieje grupa takich pierwiastków, bez których funkcjonowanie nie byłoby możliwe. To mikroelementy, zwane też pierwiastkami śladowymi. Dobowe zapotrzebowanie na mikroelementy wynosi zaledwie 100 mg, i mimo, że jest tak małe, to konieczne. Do grupy pierwiastków, bez których organizm nie mógłby funkcjonować należy cynk i selen. Niedobór tych składników, albo ich nadmiar może prowadzić do poważnych zaburzeń fizjologicznych. Obok cynku i selenu, do grupy mikroorganizmów należy zaliczyć: jod, żelazo, fluor, miedź, chrom, bor, kobalt, mangan, molibden.

Dlaczego poświęcam cały wpis tylko tym dwóm pierwiastkom? Otóż dlatego, że cynk i selen odgrywają ogromną rolę w prawidłowej pracy układu immunologicznego. U dzieci, kiedy układ odpornościowy wciąż jest w fazie budowy, znaczenie cynku i selenu jest szczególnie ważne. Trzeba wiedzieć, że organizm ludzki nie jest zdolny samoistnie wytworzyć tych pierwiastków, dlatego tak ważne jest przemyślane doprowadzanie ich wraz z dietą. Według Światowej Organizacji Zdrowia zapotrzebowanie na cynk wynosi 10 miligramów  / dobę, a selenu 40 mikrogramów / dobę. Zarówno niedobór, jak i nadmiar tych pierwiastków może być dla organizmu szkodliwy.

Jaka jest rola cynku w organizmie? Każda żywa komórka oraz wszystkie enzymy w organizmie potrzebują tego pierwiastka do prawidłowej pracy. Odgrywa on nieocenioną rolę w budowaniu kośćca, gojeniu się ran, prawidłowej pracy trzustki, nerek, normuje cholesterol. Ponadto cynk bierze udział w syntezie białek, kwasów nukleinowych, zapobiega anemii i wrzodom żołądka, zwiększa odporność na stres. Ale nie mniejszą rolę cynk odgrywa w pracy układu odpornościowego. Zostało udowodnione, że cynk powoduje aktywację komórek odpornościowych i chroni je przed działaniem rodników tlenowych. W skrócie mówiąc, cynk może nie dopuścić do rozwoju przeziębienia, a jeśli już ono wystąpi - znacznie skrócić jego czas. Cynk podnosi odporność na wirusy i wszelkie infekcje.

Niedobór cynku może prowadzić właśnie do spadku odporności, łamliwości paznokci, braku łaknienia, braku apetytu, suchości w ustach, zahamowania wzrostu.

Dostarczanie odpowiedniej ilości cynku wraz z pożywieniem nie będzie problemem, jeśli dieta naszego dziecka będzie w miarę zróżnicowana. Głównym źródłem cynku w diecie są skorupiaki (małże, ostrygi), ale nie każdy przecież posila się tak wyszukanym pożywieniem. Dlatego powinniśmy sięgać po mięso czerwone, ser parmezan, orzechy laskowe i brazylijskie, migdały, pieczywo pełnoziarniste, fasolę, żółtko jaja, pszenicę, kaszę gryczaną, groszek zielony.

Znaczenie selenu dla organizmu ludzkiego nie jest mniejsze niż cynku. O jego odpowiedni poziom trzeba dbać szczególnie jesienią i zimą, gdy układ odpornościowy zostaje wystawiony na ciężką próbę. Wspieranie układu immunologicznego to najważniejsza rola selenu - posiada on właściwości antybakteryjne, antywirusowe i przeciwzapalne. Selen współdziała z witaminą E, razem zapobiegają starzeniu się komórek, chroniąc serce i mózg. Ponadto przeciwdziała chorobom nowotworowym i miażdżycy.

Niedobór selenu objawia się ogólnym osłabieniem organizmu, zmęczeniem, podatnością na infekcje. Jego brak może przejawiać się także w postaci opryszczki.

Właściwa dieta ma tutaj duże znaczenie, gdyż zarówno niedobór, jak i nadmiar selenu szkodzi. Podstawowym źródłem selenu są owoce morza oraz ryby (m. in. tuńczyk), ponadto drób, wątroba, słonecznik, czosnek, cebula, drożdże, warzywa z gleb bogatych w selen.

Należy pamiętać, że zarówno cynk jak i selen stają się nieprzyswajalne w obecności cukru. Dlatego tak ważne jest ograniczenie w diecie węglowodanów prostych, najlepiej rezygnacja a cukru.